Φαρμακοπούλου Ιγνατία

Γεννήθηκα στην Αθήνα στις 11/11/1972. Το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας στο ΤΕΙ Αθήνας αποτέλεσε την μοναδική μου επιλογή κατά την συμπλήρωση του μηχανογραφικού μου δελτίου στην Γ΄ Λυκείου. Η επιθυμία μου να ασχοληθώ με την επιστήμη της Κοινωνικής Εργασίας, ιδιαίτερα δε με τα ΑΜΕΑ άτομα, εμφανίζεται στην Β΄ Λυκείου, μέσω της συμμετοχής μου στην χορωδία της Εργατικής Εστίας, όπου επισκεπτόμασταν εθελοντικά διάφορα ιδρύματα κατά την περίοδο των εορτών.

        Το ενδιαφέρον μου για την εκπαιδευτική και κοινωνική ένταξη των ΑΜΕΑ δημιουργήθηκε κατά την διάρκεια της εξάμηνης άσκησης στο επάγγελμα (το 1994) σε ένα Ειδικό Σχολείο για παιδιά με πολλαπλή αναπηρία στο Εδιμβούργο, (Westerlea School) κατά την διάρκεια συμμετοχής μου στο πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών ERASMUS. Παρά το γεγονός ότι το ειδικό σχολείο αυτό ήταν υποδειγματικό σε ότι αφορά στην παροχή υπηρεσιών προς τους γονείς και μαθητές με ειδικές ανάγκες, σύντομα στράφηκα σε θέματα ενσωμάτωσης των ΑΜΕΑ στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης. Αυτό προέκυψε από τις αναφορές των γονέων αλλά και του σχολικού κοινωνικού λειτουργού του ειδικού σχολείου αναφορικά με την έλλειψη κατάλληλων συνθηκών στα ‘κανονικά’ σχολεία για την εκπαίδευση των ΑΜΕΑ.

       Κατά την διάρκεια της άσκησης στο επάγγελμα εκπονήθηκε το ένα μέρος της Πτυχιακής μου, που μελετούσε την κοινωνική ένταξη των κινητικά αναπήρων παιδιών στα ‘κανονικά’ σχολεία στην Σκωτία και με την επάνοδό μου στην Ελλάδα, το δεύτερο μέρος που αναφερόταν στην κατάσταση που επικρατούσε στην χώρα μας.

       Αμέσως μετά την απόκτηση του Πτυχίου Κοινωνικής Εργασίας στο ΤΕΙ Αθήνας έλαβα μέρος στις εξετάσεις του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στην ειδίκευση Κοινωνική Εργασία διεκδικώντας υποτροφία για σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου στο εξωτερικό. Η επιτυχία μου στις εν λόγω εξετάσεις, μου έδωσε την οικονομική δυνατότητα να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Μ. Βρετανία για την απόκτηση τίτλου Master στην Κοινωνική Εργασία, (University of Kent), και κατόπιν Διδακτορικού (Ph.D.) στην Σκωτία και πιο συγκεκριμένα στο University of Edinburgh. Η διπλωματική μου εργασία στο Master in Social Work εστιάστηκε στην ενδυνάμωση γονέων και παιδιών με ειδικές ανάγκες καθώς και στην δι-επιστημονική συνεργασία για την επιλογή σχολείου (κανονικό, σε τάξη ένταξης ή μη, ή σε ειδικό σχολείο) αυτών των παιδιών.

  Η διδακτορική μου διατριβή εστιάστηκε στην διερεύνηση 3 διαφορετικών τύπων δι-επαγγελματικής και δι-υπηρεσιακής συνεργασίας (επίσημης, ημι-επίσημης και ανεπίσημης), σε 3 περιοχές της Σκωτίας, των τμημάτων εκπαίδευσης και κοινωνικής εργασίας για την διάγνωση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών παιδιών προσχολικής ηλικίας. Η ερευνητική και βιβλιογραφική αυτή μελέτη ήταν βασισμένη τόσο σε ποσοτική όσο και ποιοτική μεθοδολογία, η οποία εμπεριείχε πλήθος τεχνικών έρευνας (ταχυδρομική κοινωνική έρευνα σε 32 τμήματα εκπαίδευσης και κοινωνικής εργασίας, σειρά ημι-δομημένων συνεντεύξεων σε ειδικευμένους επιστήμονες (παιδοψυχολόγους, παιδίατρους, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς λειτουργούς),  παρατήρηση σειράς δι-επιστημονικών συναντήσεων σε 3 κοινότητες με μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους και μελέτη περιπτώσεων παιδιών). Ο αριθμός δε των συνολικών συνεντεύξεων σε επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και σε γονείς παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στις 3 περιοχές της Σκωτίας υπερέβαινε τις 150. Η διδακτορική μου διατριβή εκπονήθηκε στο ελάχιστο απαιτούμενο χρονικό διάστημα (3 έτη).

  Εκείνη την περίοδο έκανα 3 δημοσιεύσεις σε διεθνή έγκριτα επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους (British Journal of Social Work, Inter-Professional Care & European Journal of Special Needs Education). Παρόλο το φόρτο της διδακτορικής μου διατριβής εργάστηκα και ως βοηθός διδασκαλίας (tutor) στο μάθημα ‘Εισαγωγή στην Κοινωνική Πολιτική’ στο University of Edinburgh.

     Στη συνέχεια συμμετείχα σε μια μετα-διδακτορική ερευνητική μελέτη που με ενδιέφερε ως ερευνητικός συνεργάτης με το University of Edinburgh (Professor M. Adler) & University of Glasgow (Professor S. Ridell) Εκεί διεξήγαγα επιτόπια έρευνα σε ειδικούς γενικής και ψυχικής υγείας. To θέμα αυτής της ερευνητικής μελέτης ήταν «κοινωνική δικαιοσύνη στην διάγνωση παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες: Συγκριτική μελέτη Σκωτίας/Αγγλίας». Έμπρακτη αποδοχή της επιστημονικής κοινότητας ως προς την μελέτη αυτή έγινε με την δημοσίευση άρθρου μας σε διεθνή επιστημονικό περιοδικό,  (Journal of Education Policy).

     Κατά την διάρκεια εκπόνησης της προαναφερόμενης έρευνας μου έγινε πρόταση να συμμετάσχω σε μια δεύτερη μετα-διδακτορική έρευνα (2^Ο post-doc). Στην έρευνα αυτή συμμετείχαν συνάδελφοι από τμήματα κοινωνικής πολιτικής, εκπαίδευσης και κοινωνικής εργασίας, από τα ακόλουθα πανεπιστήμια: University of Edinburgh & University of Stirling. Το θέμα αυτής της έρευνας ήταν «καταγραφή εμπειριών ενσωμάτωσης αναπήρων φοιτητών». Επρόκειτο για μια καινοτόμα Εθνογραφική μελέτη όπου ακολουθούσα σε ημερήσια βάση φοιτητές, με διάφορες αναπηρίες (μερική ή ολική κώφωση και τύφλωση, κινητική αναπηρία, χρόνια νοσήματα), στις φοιτητικές τους δραστηριότητες, έτσι ώστε να αποτυπώσω ‘το τι σημαίνει να είσαι ανάπηρος φοιτητής’. Η έρευνα αυτή μου απέφερε μια ακόμη δημοσίευση σε διεθνή επιστημονικό περιοδικό (International Journal of Inclusive Education).

    Παράλληλα με την διεξαγωγή των παραπάνω ερευνητικών μελετών και της δημοσίευσης κάποιων μερών τους παρουσίασα κάποια από τα ερευνητικά ευρήματα και σε 6 διεθνή Συνέδρια με κριτές, (British Educational Research Association Conference 2000 στο University of Cardiff και το 2001 στο University of Leeds, European Conference in Educational Research 2000, University of Edinburgh και το 2001 στο University of Lille, Disability Seminar, 2001, Edinburgh). Επιπροσθέτως, την περίοδο εκπόνησης της 2^ης μετα-διδακτορικής ερευνητικής μου μελέτης εργάστηκα ως βοηθός διδασκαλίας (tutor) στο μάθημα ‘Εισαγωγή στην Κοινωνική Πολιτική’, στο Univeristy of Glasgow.

         Επειδή επιθυμούσα διακαώς να επιστρέψω στην Ελλάδα και να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στον εκπαιδευτικό χώρο ήρθα σε επαφή με το ΤΕΙ της Πάτρας ΣΕΥΠ, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, καθώς και με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης, Κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα των επαφών μου ήταν θετικό και αποφάσισα να αναλάβω και τις δύο θέσεις. Στο δε ΤΕΙ Πάτρας, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας προσελήφθη ως ωρομίσθιο εκπαιδευτικό προσωπικό και πιο συγκεκριμένα ως Επιστημονικός Συνεργάτης με πλήρη προσόντα, και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης, Κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του Π.Δ. 407/80 και με αποδοχές που αντιστοιχούν στην βαθμίδα του Λέκτορα. Η επιλογή αυτή δεν έγινε με βάση τις οικονομικές απολαβές, οι οποίες στην πράξη ήταν ελάχιστες, αν αναλογιστεί κανείς τα έξοδα μετάβασης και διαμονής στην Κομοτηνή, αλλά με κίνητρο την επιθυμία να αποκομίσω όση περισσότερη εκπαιδευτική εμπειρία ήταν εφικτή.

      Τα αντικείμενα με τα οποία ασχολήθηκα, κατά την διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2001-2 στο ΤΕΙ Πάτρας, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, ήταν η θεωρία των μαθημάτων ‘Κοινωνική Έρευνα Ι και ΙΙ’  καθώς και όλα τα ‘εργαστήρια κοινωνικής έρευνας’. Όσον αφορά στα θεωρητικά μαθήματα στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης, Κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας, ανέλαβα τη διδασκαλία του μαθήματος ‘Κοινωνική Εργασία με Ομάδες’. Επιπρόσθετα, ανέλαβα την ‘Εποπτεία Πρακτικής Άσκησης’ σε μια πλειάδα πλαισίων τόσο στο ΤΕΙ Πάτρας όσο και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (9 διαφορετικά πλαίσια πρακτικής άσκησης στην Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, συνολική εποπτεία 23 φοιτητών), όπου, εκτός από την πραγματοποίηση εποπτείας σε εβδομαδιαία βάση, τα καθήκοντα μου επίσης συμπεριελάμβαναν και επιτόπια επίσκεψη στους φορείς (τουλάχιστον 2 φορές ανά εξάμηνο). Ο συνολικός αριθμός φοιτητών για τον οποίο ήμουν υπεύθυνη και στους δύο εκπαιδευτικούς χώρους εκείνη την ακαδημαϊκή χρονιά ανερχόταν στους 310. Αν και επρόκειτο για μια εξουθενωτική περίοδο, η ηθική ικανοποίηση που έλαβα άξιζε με το παραπάνω.

      Αν και οι εντυπώσεις μου από το ΤΕΙ Πάτρας, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας ήταν ιδιαίτερα ευχάριστες, την αμέσως επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά (2002-3) εργάστηκα στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Αθήνας, καθαρά για λόγους εντοπιότητας. Λόγω έλλειψης αναγκών διδασκαλίας θεωρητικών μαθημάτων, αυτή τη φορά προσελήφθηκα ως εργαστηριακός συνεργάτης (αντί επιστημονικός συνεργάτης) το χειμερινό εξάμηνο. Πιο συγκεκριμένα, ανέλαβα τα εργαστήρια των μαθημάτων ‘Κοινωνική Έρευνα ΙΙ’ και ‘Κοινωνική Υπηρεσία και Οργανώσεις’ καθώς και την Εποπτεία 7 φοιτητών σε 4 διαφορετικούς φορείς. Όσον αφορά στο εργαστήριο της κοινωνικής έρευνας ΙΙ και στην εποπτεία τα καθήκοντα μου ήταν παρεμφερή με εκείνα που ασκήθηκαν στο ΤΕΙ Πάτρας την προηγούμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Το εργαστηριακό μάθημα ‘Κοινωνική Υπηρεσία και Οργανώσεις’ συμπεριελάμβανε την οργάνωση επισκέψεων των φοιτητών του Γ΄ και Δ΄ εξαμήνου σε διάφορες κοινωνικές υπηρεσίες στον Νομό Αττικής και στο τέλος του εξαμήνου τη διεξαγωγή εξετάσεων με βάση το προφορικό και γραπτό ενημερωτικό υλικό, που είχαν συλλέξει από τις υπηρεσίες αυτές.

    Το εαρινό εξάμηνο προέκυψαν ανάγκες διδασκαλίας θεωρητικού μαθήματος στο ΤΕΙ Αθήνας, στο Τμήμα Επισκεπτών Υγείας με το οποίο συνεργαζόταν το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας και έτσι ανέλαβα τη Θεωρία και το Εργαστήριο του μαθήματος ‘Κοινωνική Εργασία και Κοινωνικά Προβλήματα’. Το θεωρητικό μέρος περιελάμβανε διδασκαλία θεωρητικού πλαισίου ανάλυσης κοινωνικών προβλημάτων, ανάλυση προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας στη σημερινή εποχή και διάρθρωση των κοινωνικών υπηρεσιών. Το εργαστηριακό μέρος αποτελούνταν από μικρές υπο-ομάδες φοιτητών οι οποίοι αναλάμβαναν την εκπόνηση μιας εργασίας που συσχετιζόταν με κάποιο πρόγραμμα κοινωνικής πρόνοιας.

    Επιπρόσθετα και επικουρικά, την ίδια αλλά και την αμέσως επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, εργάστηκα ως Επιστημονικός Συνεργάτης και στην ΑΣΠΑΙΤΕ (2002-3 & 2003-4). Εκεί μου δόθηκε η ευκαιρία να εργαστώ και στους 3 διαφορετικούς τομείς εκπαίδευσης αυτού του εκπαιδευτικού χώρου (ΤΤΕ προ-πτυχιακοί φοιτητές διαφόρων ειδικοτήτων, απόφοιτοι ΑΕΙ και ΤΕΙ του παιδαγωγικού τμήματος όπως οικονομολόγοι, μαίες, νοσηλευτές, ηλεκτρολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί και απόφοιτοι της ΑΣΠΑΙΤΕ στο μεταπτυχιακό δίπλωμα του τμήματος Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΣΥΠ). Εκεί δίδαξα διάφορα μαθήματα σε πολλά τμήματα, όπως ‘Εκπαιδευτική Έρευνα’, ‘Επαγγελματική Ψυχολογία’, ‘Συμβουλευτική και Προσανατολισμός’. ‘Επικοινωνία και Διαπροσωπικές Σχέσεις στη ΣΥΠ’.

    Η πληθώρα των αντικειμένων (διδασκαλία 10 διαφορετικών μαθημάτων) και των πλαισίων με τα οποία ασχολήθηκα εκείνα τα 3 συνεχόμενα ακαδημαϊκά έτη είτε ως διδάσκουσα είτε ως επόπτρια, μου έδωσαν την ευκαιρία να διευρύνω τους ορίζοντες της επιστημονικής μου εμπειρίας, καθώς τα περισσότερα από τα πλαίσια αποτελούσαν νέους χώρους για εμένα.

   Παράλληλα η προσωπική μου επιθυμία για απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας ως κοινωνική λειτουργός με ώθησαν να υποβάλλω αίτηση, μέσω ΑΣΕΠ, για πρόσληψη σε κοινωνική υπηρεσία Νοσοκομείου. Η αίτηση μου έγινε δεκτή και κατετάγη πρώτη ανάμεσα σε 1.500 συνυποψήφιους αιτούντες στον Πίνακα Διοριστέων (ΦΕΚ 305, 15/11/02) και επέλεξα να εργαστώ σε Νοσοκομείο Παίδων καθώς έχω ιδιαίτερη αδυναμία στα παιδιά και στους εφήβους. Τον Απρίλιο του 2003 ανέλαβα τα καθήκοντα μου στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», όπου και παρέμεινα επί 17 συναπτά έτη.

    Ήμουν μέλος της Δι-επιστημονικής Μονάδας Συμβουλευτικής Διασυνδετικής η οποία απαρτίζεται από Παιδοψυχιάτρους, Ψυχολόγους, Λογοπεδικούς, Ειδική Παιδαγωγό και Κοινωνικό Λειτουργό. Η Μονάδα παρείχε υπηρεσίες σε όλες τις Παιδιατρικές Κλινικές του Νοσοκομείου σε παιδιά που παρουσιάζουν κάθε είδους παιδοψυχιατρική διαταραχή (όπως κατάθλιψη, ψύχωση, ιδεοψυχαγκαστική διαταραχή, σχολική άρνηση, τραυλισμό, ψυχογενή ανορεξία) αλλά και σε παιδιά που έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες ή είναι θύματα τροχαίων ατυχημάτων, έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας, είναι εγκαταλελειμένα,  ή είναι σωματικά ή/και σεξουαλικά κακοποιημένα, έχουν χρόνια νοσήματα, παρουσιάζουν κάποιο σύνδρομο, ή έχουν καρκίνο.

      Τα κύρια καθήκοντα μου στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ήταν κυρίως Συμβουλευτική Γονέων αλλά και συναντήσεις ολόκληρης της οικογένειας στα προαναφερόμενα περιστατικά καθώς και συνεργασία με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, παραπομπή σε κοινωνικές, ιατρικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες, παρουσίαση περιστατικών καθώς και καταγραφή αρχείων. Την τελευταία 5ετία ήμουν υπεύθυνη Συμβουλευτικής Γονέων αλλά και ολόκληρης της οικογένειας, παιδιών που νοσηλεύονται είτε ως πρωτοδιάγνωστα με νεανικό σακχαρώδη διαβήτη (τύπου Ι) ή νοσηλεύονται λόγω αρρύθμιστου σακχαρώδη διαβήτη ή βρίσκονται σε συναντήσεις μετα-παρακολούθησης (follow up meetings). Επιπροσθέτως, είχα καταχωρηθεί στην 3μελής λίστα ειδικών ψυχικής υγείας του Ακουολογικού Τμήματος (κοινωνική λειτουργός, ψυχολόγος και λογοπεδικός). Τα καθήκοντα μου εκεί εστίαζαν στην προετοιμασία, ψυχολογική στήριξη και συμβουλευτική γονέων που τα παιδιά τους παρουσιάζουν κώφωση και είναι σε διαδικασία να βάλουν κοχλιακό εμφύτευμα ή βρίσκονταν σε φάση μετα-παρακολούθησης (follow up meetings).  Επί 5 συναπτά έτη υπήρξα επίσης μέλος της Μονάδας Ειδικού Ιατρείου Διάχυτων Διαταραχών της Ανάπτυξης, δραστηριότητα την οποία αναγκάστηκα να αφήσω λόγω του αυξημένου φόρτου εργασίας στην Διασυνδετική Συμβουλευτική όπου αποτελούσε την κύρια ενασχόληση μου στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική.

    Όσον αφορά στα παιδιά που φιλοξενούνται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας στις Παιδιατρικές Κλινικές είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα πρώτα χρόνια απασχόλησης μου στην Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική τα παιδιά που φιλοξενούνταν κατόπιν Εισαγγελικής Εντολής ήταν ελάχιστα ενώ την τελευταία δεκαετία αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό, ιδιαίτερα δε, την τελευταία 3ετία έχουν δεκαπλασιαστεί λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και του προσφυγικού φαινομένου (κυρίως από Συρία και Αφγανιστάν). Πλέον, η συνήθης κατάσταση ήταν να είμαι η υπεύθυνη κοινωνική λειτουργός 10-15 παιδιών σε καθημερινή βάση κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, περιστατικά τα οποία συχνά είναι πολύπλοκα και χρόνια και φτάνουν στο Νοσοκομείο μόνο όταν οι τοπικές κοινωνικές υπηρεσίες αδυνατούν να τα διαχειριστούν. Ιδιαίτερα δε, αναφορικά με περιστατικά παιδιών που διαμένουν με την οικογένεια τους σε νησιά και επαρχίες, όπου δεν υφίστανται παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες.

          Τον Οκτώβριο του 2003 με χαρά ξεκίνησα το τριετές μετεκπαιδευτικό σεμινάριο «Θεραπεία Οικογένειας Συστημικής Προσέγγισης», το οποίο διοργανώνει το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (ΨΝΑ) στην Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας. Το πρόγραμμα περιελάμβανε θεωρητική, κλινική και βιωματική εκπαίδευση καθώς και εκπόνηση ατομικών και ομαδικών εργασιών. Η συγκεκριμένη εκπαίδευση ήταν από τις καλύτερες εμπειρίες στην εκπαιδευτική μου ζωή καθώς διαπίστωσα ότι το να δουλεύω με οικογένειες, όπως και να ενασχολούμαι εκπαιδευτικά στο συγκεκριμένο αντικείμενο, μου προσφέρει μεγάλη επαγγελματική ικανοποίηση. Με το πέρας της τριετούς θεωρητικής και βιωματικής εκπαίδευσης (χρήση μονόδρομου καθρέπτη όπου βλέπαμε και ακούγαμε όλη την θεραπεία οικογένειας), δίνεται η δυνατότητα σε επιλεγμένους συμμετέχοντες να συνεχίσουν στο 4^ο έτος, όπου παρέχεται Επαγγελματική Εποπτεία από εξειδικευμένους εισηγητές στο αντικείμενο θεραπευτές. Είχα την χαρά και τιμή συνάμα να επιλεχθώ, ανάμεσα στους φοιτητές που αιτήθηκαν επαγγελματική εποπτεία και έτσι η εκπαίδευση μου στην οικογενειακή θεραπεία παρατάθηκε άλλο ένα 1 χρόνο όπου 3 χρόνια αργότερα όταν άρχισε η λειτουργία του Ιατρείου Οικογενειακής Θεραπείας ζήτησα κι έκανα άλλο 1 χρόνο εποπτεία οπότε έχω 5 έτη συνολικής εκπαίδευσης στην οικογενειακή θεραπεία.

   Το 2008 συμμετείχα στην ίδρυση του Ειδικού Ιατρείου Θεραπείας Οικογένειας στην Παιδοψυχιατρική Πανεπιστημιακή Κλινική όπου η επιτυχημένη δράση αυτού του Ιατρείου είναι φανερή από την λίστα αναμονής πολλών οικογενειών για θεραπεία, όπου οι οικογένειες που είχαμε για θεραπεία προτείνονταν από διάφορες υπηρεσίες του δημόσιου φορέα, αλλά και από την παρουσίαση της θεραπευτικής δουλειάς μας σε αρκετά Συνέδρια.

    Μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης μου ως συστημική θεραπεύτρια αποφάσισα να ανανεώσω τις ακαδημαϊκές μου δεξιότητες και παρακολούθησα το 2006-7 ένα 6μηνο εντατικό μετεκπαιδευτικό σεμινάριο το οποίο διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Δομών Συνεχιζόμενης Κατάρτισης και Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών (Ε.ΚΕ.ΠΙΣ.). Το θέμα του σεμιναρίου ήταν «Εκπαίδευση Εκπαιδευτών Θεωρητικής Κατάρτισης», και περιελάμβανε εισηγήσεις με θεωρίες μάθησης και νέες μεθόδους και τεχνικές διδασκαλίας. Στις υποχρεώσεις μας ήταν η εκπόνηση 3 εργασιών καθώς και η πραγματοποίηση 2 βιντεοσκοπημένων μικροδιδασκαλιών.

     Αναφορικά με την συνέχιση διδασκαλίας έγινα μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ (2ετούς φοίτησης) στο αντικείμενο «Ψυχική Υγεία παιδιών και εφήβων», το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί την ακαδημαϊκή χρονιά 2016-7 στο οποίο διδάσκω τα ακόλουθα 5  μαθήματα σε θέματα που άπτονται της επιστήμης της Κοινωνικής Εργασίας:

• ‘Διάγνωση και Διαχείριση περιστατικών Κακοποίησης και Παραμέληση παιδιών’,
• ‘Παραδοσιακές Mορφές Παιδικής Προστασίας: Ιδρυματική Φροντίδα’
• ‘Εναλλακτικές Μορφές Παιδικής Προστασίας: Αναδοχή’,
• ‘Εναλλακτικές Μορφές Παιδικής Προστασίας: Υιοθεσία’
•  ‘Κοινωνική Εκτίμηση Κοινωνικού Λειτουργού: Λήψη ψυχοκοινωνικού ιστορικού και συνέντευξης’

   Επίσης, δίδαξα επί 3 έτη (2015-17) στο Εντατικό Μετεκπαιδευτικό Πρόγραμμα της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ με θέμα ‘Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση Νηπίων, Παιδιών και Εφήβων με ΔΕΠΥ’ το ακόλουθο μάθημα «Διαχείριση δυσκολιών συνεργασίας εκπαιδευτικών-γονέων στο σχολείο. Διαμεσολάβηση ειδικών ψυχικής υγείας».

    Από το 2011 και σε ετήσια βάση δίδασκα επιπροσθέτως στο Μετεκπαιδευτικό Πρόγραμμα της Παιδιατρικής Νοσηλευτικής του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ». Συγκεκριμένα δίδαξα τα ακόλουθα 8 μαθήματα:

• ‘Ψυχολογική προετοιμασία παιδιών για ιατρικές και νοσηλευτικές πράξεις’,
• ‘Συμβουλευτική γονέων παιδιών με χρόνια νοσήματα’,
• ‘Συμβουλευτική γονέων στα συγκρουσιακά διαζύγια’,
• ‘Η Κοινωνική Υπηρεσία στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο- Συνεργασίες με εξωνοσοκομειακούς Φορείς και Ιδρύματα’,
• ‘Συμβουλευτική γονέων σε καταστάσεις κρίσεων’,
• ‘Διαχείριση Εισαγγελικών Περισταστικών στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο,
• ‘Έργο της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου Παίδων’
• ‘Διαχείριση και συμβουλευτική διαζευγμένων ή σε διάσταση γονέων με παιδιά και εφήβους’,

   Παρακολούθησα ένα μεγάλο αριθμό εξειδικευμένων επιστημονικών σεμιναρίων (16) μεγάλης διάρκειας για ειδικούς ψυχικής υγείας. Συνοπτικά, παρακολούθησα τα ακόλουθα μετεκπαιδευτικά επιστημονικά σεμινάρια εκτός ωρών εργασίας:

• ‘Οικογένεια- Πρόληψη και προαγωγή της ψυχικής υγείας, 2005, (διάρκειας 3 μηνών)
• ‘Κλινικά γεγονότα στο εξεταστικό δωμάτιο’, 2008-9, (διάρκειας 7 μηνών)
• ‘Η απώλεια και το πένθος στο βρέφος και στο νήπιο’, 2009-10, (διάρκειας 4 μηνών)
• ‘Ο ψυχισμός του βρέφους και του νηπίου όπως φαίνεται στις συναντήσεις ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας’, 2009-10, (διάρκειας 9 μηνών)
• ‘Θέματα ψυχιατροδικαστικής & ψυχιατροδικαστικής πραγματογνωμοσύνης’, 2009, (διάρκεια 3 μηνών, Θεωρία και Πρακτική, σύνολο 180 ώρες’
• ‘Διάγνωση-Διαχείριση-Αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με ΔΕΠΥ’, 2010 (διάρκειας 4 μηνών) Θεωρία και Πρακτική, (επί πληρωμής)
• ‘Effective child and Family Programme’, 2011, (διάρκειας 2 μηνών)
• ‘Ειδικές Αναπτυξιακές Διαταραχές Λόγου & Κίνησης’, 2012, (διάρκειας 2 μηνών)
• ‘Θετικοί γονείς, χαρούμενα παιδιά’, 2013, (διάρκειας 2 μηνών)
• ‘Πρόγραμμα προαγωγής ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων με χρόνια σωματική νόσο’, 2014, (διάρκειας 3 μηνών)
• ‘Ψυχική υγεία παιδιών-εφήβων, ανάγκες της οικογένειας’, 2015, (διάρκειας 3 μηνών)
• ‘Αξιολόγηση και αντιμετώπιση νηπίων, παιδιών και εφήβων με ΔΕΠΥ’, 2015, (διάρκειας 4 μηνών)
• ‘Βασικές αρχές εφαρμογής τεχνικών εποπτικής συμβουλευτικής (coaching) στη ΔΕΠΥ’, 2016, (διάρκειας 2 μηνών)

    Αναφορικά με την ενεργό συμμετοχή μου σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας ανέλαβα τις ακόλουθες 22 εισηγήσεις, οι οποίες καλύπτουν μια ευρεία γκάμα αντικειμένων τόσο στην επιστήμη της κοινωνικής εργασίας όσο και στην παιδοψυχιατρική:

• ‘Εξελίξεις στην εκπαίδευση των κωφών μαθητών και φοιτητών – Μηνύματα για το μέλλον’, 2001, Ημερίδα Εθνικού Ιδρύματος Κωφών
• ‘Ηθικά ζητήματα στην ψυχιατροδικαστική’, 2009, Ημερίδα ΨΝΑ
• ‘Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο: H εμπειρία του Ειδικού Ιατρείου Οικογένειας στο Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», 2010, Πανελλήνιο Συμπόσιο Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρικής
•  ‘Ο ρόλος της Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρική και του εισαγγελέα στην προστασία ανηλίκων. Προβληματισμοί-αντιξοότητες’, 2011, 5^ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρικής
• ‘Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία στο παιδιατρικό νοσοκομείο: η εμπειρία του ειδικού ιατρείου οικογένειας στο Νοσοκομείο Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ», 5^ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Διασυνδετικής Παιδοψυχιατρικής
• ‘Που βαδίζει η κοινωνική φροντίδα ; Οδοιπορικό παιδιών από την απομάκρυνση έως την αποκατάσταση τους – Προβληματισμοί και προτάσεις κοινωνικής πολιτικής’, 2011, 5^Ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής κακοποίησης
• ‘Ανασκόπηση ερευνητικής μελέτης παιδιών που φιλοξενήθηκαν σε Νοσοκομείο Παίδων κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας’, 2011, Πανελλήνιο Συνέδριο για την έρευνα και αντιμετώπιση της κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού
• ‘Δρόμοι που οδηγούν στην κατάθλιψη: Η εγκατάλειψη, παραμέληση και κακοποίηση του παιδιού μέσα από εισαγγελική παραπομπή στη Διασυνδετική παιδοψυχιατρική’, 2011, 7^ο Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο
• ‘Μετανάστευση και απόπειρες αυτοκτονίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία’, 2011, 7^ο Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο
• ‘Θεωρητικοί μετασχηματισμοί και επιπτώσεις των σύγχρονων μορφών κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών και εφήβων’, 2012, 1^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατροδικαστικής
• ‘Αναγκαιότητα δι-επιστημονικής προσέγγισης στην διάγνωση και διαχείριση περιπτώσεων παιδιών με Διάχυτες Αναπτυξιακές  Διαταραχές’, 2012, Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού με θέμα «Σύγχρονες τάσεις στη διάγνωση και διαχείριση περιστατικών με διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή»
• ‘Σύγχρονες τάσεις στις δομές, την έρευνα και τις υπηρεσίες παιδικής προστασίας’, 2013, 2^ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αναπτυξιακής Συμπεριφορικής Παιδιατρικής & Εφηβικής Υγείας-Ιατρικής
• ‘Πρώτη διάγνωση των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού σε σχολική ηλικία’, 2013, 8^ο  Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο
• ‘Οι επιπτώσεις της μετανάστευσης και της οικονομικής κρίσης στη λειτουργία της Διασυνδετικής-Συμβουλευτικής Γενικού Παιδιατρικού Νοσοκομείου’, 2013, 8^ο  Πανελλήνιο Παιδοψυχιατρικό Συνέδριο
• ‘Φυσιολογική ανάπτυξη παιδιού-εφήβου’, 2013, Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού με θέμα «Τι συμβαίνει με τα παιδιά μας ; Αναπτυξιακά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα»
• ‘Βασικές αρχές Διασυνδετικής συμβουλευτικής εκπαιδευτικών και γονέων’, 2014, Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού με θέμα «ΔΕΠΥ & Προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον»
• ‘Σύγχρονες προσεγγίσεις Δι-επιστημονικής και Δι-υπηρεσιακής συνεργασίας στη κακομεταχείριση παιδιών’, 2015, Ημερίδα Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού
• ‘Εμφάνιση επικίνδυνων σεξουαλικών συμπεριφορών εφήβων με ΔΕΠΥ’, 2015, 1^ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο για την ΔΕΠΥ
• ‘Η συμβολή του παιχνιδιού στη συστημική προσέγγιση’, 2016, Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού με θέμα «Το παιχνίδι ως διαγνωστικό και θεραπευτικό μέσο»
• ‘Ανασκόπηση ερευνητικών μελετών αναφορικά με την σεξουαλική ζωή ενηλίκων με ΔΕΠΥ’, 2017, 2^Ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο για την ΔΕΠΥ
• ‘Προσφυγιά και ψυχικό τραύμα: Παραδείγματα παιδιών από την Συρία και το Αφγανιστάν’, 2017, Ημερίδα Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού με θέμα «Το ψυχικό τραύμα στα παιδιά και τους εφήβους»
• ‘Συνεργασία της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής με Παιδιατρικές Κλινικές για ζητήματα παιδιών χρηστών γονέων’, 2017, Ημερίδα του Δικτύου για εξαρτημένες γυναίκες, μητέρες και τα παιδιά τους με θέμα «Προασπίζοντας τα δικαιώματα της εξαρτημένης γυναίκας και τους παιδιού της»

      Παράλληλα με την συμμετοχή μου σε επιστημονικά σεμινάρια, παρουσιάσεις μου σε Ημερίδες και Συνέδρια κατάφερα να προβώ στις ακόλουθες 3 δημοσιεύσεις:

• ‘Κοινωνική Φροντίδα ή χαμένη Ατλαντίδα: Οδοιπορικό παιδιών από την απομάκρυνση από το οικογενειακό περιβάλλον μέχρι την τελική αποκατάσταση τους – Προβληματισμοί και προτάσεις κοινωνικής πολιτικής’, Κοινωνική Εργασία, 2012, Τεύχος 105, σελ. 7-26
• ‘Συνεργασία της Παιδοψυχιατρικής Κλινικής με Παιδιατρικές Κλινικές για ζητήματα παιδιών χρηστών γονέων’ Τετράδια Ψυχιατρικής, 2017, Νο7-8, σελ. 157-9. 
• ‘Refugee children and adolescents in Greece: two case reports’, European Journal of Psychotraumatology, 2017, Vo8, 1351179, Taylor & Francis

Από το 2017 που ξεκίνησε το ΠΜΣ της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ με θέμα «Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων» είμαι μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής και διδάσκω μαθήματα του γνωστικού μου αντικειμένου.

  Επίσης, συμμετείχα ενεργά στις ακόλουθες 2 Ερευνητικές Μελέτες:

• ‘Μελέτη αρχείου και Ποσοτική Ανάλυση περιστατικών παιδιών που φιλοξενήθηκαν στο Νοσοκομείο κατόπιν Εισαγγελικής Εντολής’, 2011, Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»
• ‘Ποσοτική Επιτόπια Μελέτη Σεισμοπαθών μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: Διερεύνηση ψυχοκοινωνικών συνεπειών στους εφήβους από τον καταστροφικό σεισμό στην Κεφαλονιά το 2014’, 2014-5, Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»

   Τέλος, υπήρξα:

• Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής σε 6 Επιστημονικά Συνέδρια και Ημερίδες
• Μέλος σε 3 Επιστημονικές Εταιρίες όπου στην παρούσα φάση τελώ καθήκοντα Αντιπρόεδρου στην Ελληνική Εταιρία Ψυχικής Υγιεινής & Νευροψυχιατρικής του Παιδιού η οποία λειτουργεί πάνω από 30ετία
• Συν-συγγραφέας δύο εγκεκριμένων Προγραμμάτων ΕΣΠΑ της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ
• Συν-συγγραφέας μέρους του Πρωτοκόλλου Διερεύνησης, Διάγνωσης και Διαχείρισης Κακοποίησης και Παραμέλησης Παιδιών & του Οδηγού εφαρμογής του Πρωτοκόλλου για επαγγελματίες (ρόλος του κοινωνικού λειτουργού)

1996 – 1999 Διδακτορικό (Ph.D.) Πανεπιστήμιο του Eδιμβούργου, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας (University of Edinburgh, Department of Social Policy and Social Work)

1995 – 1996 Μaster of Arts in Social Work Studies, (MA) Πανεπιστήμιο του Kέντ, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας (Kent University, Department of Social Policy and Social Work).

1991 – 1994 Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό ΄Ιδρυμα (ΤΕΙ) Αθήνας Tμήμα Κοινωνικής Εργασίας, ΣΕΥΠ, Αγία Βαρβάρα, Αιγάλεω

Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Πατρών (Τομέας Ψυχολογίας) με γνωστικό αντικείμενο “Συμβουλευτική στην Οικογένεια”

2023 – 2025. Ερευνητική Μελέτη στα Πλαίσια του Προγράμματος του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.)   Τίτλος Έρευνας: New Opportunities for Working Employment of the Transition-aged Young Adults with Autism Spectrum Disorder: Moving towards inclusive educational and working environments.Κύρια Ερευνήτρια: Παπανικολάου Αικατερίνη, Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων, Διευθύντρια Παιδοψυχιατρικής Πανεπιστημιακής Κλινικής ΕΚΠΑ του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ». Συμμετέχοντας Φορέας Α: Φαρμακοπούλου Ιγνατία, Επίκουρη Καθηγήτρια,Τμήμα των Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Κοινωνικής Εργασίας, Πανεπιστήμιο Πατρών. Συμμετέχοντας Φορέας Β: Ηλιοπούλου Μ. Πρόεδρος Συλλόγου Asperger.

2022 – Παρόν. Μαρίνη Ε., Φαρμακοπούλου Ι., Ζαχαράτος Ι., Δημητρακοπούλου Κ.,  Πάτση, Α. Διερεύνηση Στάσεων και Αντιλήψεων Εξαρτημένων και υπό Θεραπεία Γυναικών αναφορικά με τους Προστατευτικούς και Επιβαρυντικούς Παράγοντες Ελέγχου Κυήσεων. Υπό την Αιγίδα του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ.

2020 – 2021. Κολαΐτης, Γ., Γιαννακόπουλος, Γ., Φαρμακοπούλου Ι., Ζαραβίνος, Φ. Πανελλήνια Μελέτη για τις Επιπτώσεις της Πανδημίας Covid-19 στη Ψυχική Υγεία Παιδιών, Εφήβων και των Οικογενειών τους. Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»

2014 – 2015. Κολαΐτης, Γ., Φαρμακοπούλου, Ι., Σύρος, Ι., Ντρε, Β. Τριανταφύλλου Κ., Μελέτη Ψυχολογικών Επιπτώσεων των Σεισμών στην Κεφαλονιά στους Μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Γ.Ν. Παίδων Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ.

• 1998 – 1999 Bοηθός Διδασκαλίας (Τutor) στην Κοινωνική Πολιτική Ι  Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας.
• 1999 – 2000,  Bοηθός Διδασκαλίας (Τutor) στην Κοινωνική Πολιτική ΙΙ Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας.
• 2001 – 2002 Επιστημονικός συνεργάτης ΤΕΙ Πάτρας Τμήμα Κοινωνικής Κοινωνικής Εργασίας.
• 2002 – 2004 Επιστημονικός συνεργάτης ΑΣΠΑΙΤΕ (πρώην ΣΕΛΕΤΕ), Αθήνα
• 2002 – 2003 Εργαστηριακός συνεργάτης ΤΕΙ Αθήνας, Tμήμα Κοινωνικής Εργασίας. 
• 2001 – 2002 Επιστημονικός συνεργάτης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Tμήμα Κοινωνικής Διοίκησης Κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας.
• 2011 – 2018 Μετεκπαιδευτικό  Πρόγραμμα της Παιδιατρικής Νοσηλευτικής του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»
• 2015 – Παρόν Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Ιατρικής Σχολής, 2ετές Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στη Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, ανάγκες της Οικογένειας. Προαγωγή της ψυχικής υγείας Οικογενειών με παιδιά-εφήβους, Αθήνα. 

Φεβρ.1999- Μάρτ. 2000 Ερευνήτρια Research Fellowship (Post-Doc), Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής (University of Edinburgh, Department of Social Policy) και Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης  Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας, (University of  Glasgow, Department of Social Policy and Social Work)

Τίτλος ερευνητικού προγράμματος: ‘Κοινωνική δικαιοσύνη στην διάγνωση παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες :Συγκριτική μελέτη Σκωτίας/Αγγλίας’ (Social justice in the assessment of children with special educational needs: Comparative study of Scotland/England’).

Eρευνητική oμάδα : Prof Michael Adler & Dr Enid  Mordaunt (Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου) Prof. Sheila Riddell & Dr Nadia Farmakopoulou (Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης).

H έρευνα περιλάμβανε ανάλυση στατιστικών & πολιτικών κειμένων, ταχυδρομική κοινωνική έρευνα, σειρά συνεντεύξεων με πολιτικούς, δικηγόρους, εκπροσώπους τύπου, εκπροσώπους εθελοντικών οργανώσεων για άτομα με ειδικές ανάγκες και επαγγελματίες στα ακόλουθα Υπουργεία: Παιδείας, Πρόνοιας και Υγείας. Μελέτη εις βάθους σε δύο περιοχές και ανάλυση 48 περιπτώσεων (case-study children) πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Συνεντεύξεις με όλους τους επαγγελματίες που ασχολούνταν με τους επιλεγμένους μαθητές, καθώς και συνεντεύξεις με τους ανάπηρους μαθητές και τους γονείς τους.

Tα δικά μου καθήκοντα περιλάμβαναν την διεξαγωγή όλων των συνεντεύξεων που έλαβαν χώρα στην Σκωτία καθώς και το πρώτο στάδιο ανάλυσης τόσο των ποσοτικών όσο και των ποιοτικών δεδομένων.

Μάιος 2000 – Aυγ. 2001 Ερευνήτρια Research Fellowship (Post-Doc), Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Tμήμα Κοινοτικής Εκπαίδευσης (University of Edinburgh, Department of Community Education) και Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ Τμήμα Εφαρμοσμένων Κοινωνικών    Επιστημών (University of Stirling, Department of Applied Social Sciences)

Τίτλος ερευνητικού προγράμματος : ‘Καταγραφή εμπειριών της ενσωμάτωσης αναπήρων φοιτητών’ (Documenting the experiences of inclusive education of students with disabilities)

Ερευνητική ομάδα : Dr Nick Watson, Ian Martin και Dr Nadia Farmakopoulou (Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου) Dr Heather Wilkinson (Πανεπιστήμιο του Στέρλινγκ). Η έρευνα περιλάμβανε ανάλυση στατιστικών και πολιτικών κειμένων, σειρά συνεντεύξεων με Διευθυντές κολεγίων και προγραμμάτων κοινοτικής επιμόρφωσης (Further Education Colleges and Adult and Community Education Centres).

Επίσης βασιζόταν σε εθνογραφικά στοιχεία δηλαδή σε συμμετοχική παρατήρηση των μαθημάτων των αναπήρων φοιτητών τόσο σε ειδικές όσο και σε κανονικές τάξεις, ανεπίσημες συναντήσεις με φοιτητές σε διάφορους χώρους όπως το κυλικείο των σχολών τους και καφετέριες αλλά και ομάδες εστιασμένου ενδιαφέροντος (focus groups). Επιπρόσθετα η έρευνα περιλάμβανε και την μέθοδο μελέτης περιπτώσεων (case studies) όπου διεξήχθησαν μια σειρά ημι-δομημένων συνεντεύξεων με 40 ανάπηρους φοιτητές η οποία ακολουθήθηκε από μια σειρά συνεντεύξεων εις βάθους με 25 ανάπηρους φοιτητές από πέντε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Tα δικά μου καθήκοντα περιλάμβαναν τόσο την διεξαγωγή της έρευνας καθώς και το πρώτο επίπεδο ανάλυσης των δεδομένων.

Γ. Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ’ Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, 2011, Αθήνα

Μελέτη Αρχείου και Ποσοτική Ανάλυση Περιστατικών Παιδιών που εισήχθησαν στο νοσοκομείο κατόπιν Εισαγγελικής Εντολής

ΣΚΟΠΟΣ : Διερεύνηση Οδοιπορικού Περιπτώσεων Παιδιών που φιλοξενήθηκαν στο Νοσοκομείο έπειτα από Εισαγγελία Παραγγελία.

Παρουσίαση Δημογραφικών, Κοινωνικών, Οικονομικών στοιχείων παιδιών και εφήβων που απομακρύνθηκαν από την οικογένειά τους και τελική Έκβαση αυτών των περιστατικών

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ : Μελέτη Αρχείου και Ποσοτική Ανάλυση όλων των Εισαγγελικών Παραγγελιών που εισήχθησαν στο Νοσοκομείο κατά τα έτη 2008-10

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ : 145 παιδιά (όπου τα 58 ήταν αδέλφια), 87 Εισαγγελικές Εντολές (52% άρρεν)  

Σε συνεργασία με Γ. Κολαίτη, Μ. Λιακοπούλου  Β. Χαντζαρά.

Γ. Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ’ Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, 2014, Αθήνα

Ποσοτική Επιτόπια Μελέτη Σεισμοπαθών Μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

ΣΚΟΠΟΣ : Διερεύνηση ψυχοκοινωνικών συνεπειών στους εφήβους από τον καταστροφικό σεισμό στην Κεφαλονιά το 2014.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ : Δόθηκαν ερωτηματολόγια σε μαθητές Γυμνασίου όπου συμπληρώθηκαν σε 2 φάσεις (2 μήνες μετά τον σεισμό και 4 μήνες μετά τον σεισμό) , οι οποίοι διέμεναν σε 3 περιοχές (σεισμικό επίκεντρο, κοντά στο επίκεντρο, και μακριά από το επίκεντρο)

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ  : 520 μαθητές, ηλικίας 11-18 ετών, το  39.2 % ήταν αγόρια

Σε συνεργασία με Γ. Κολαίτη, Κ. Τριανταφύλλου, Β. Ντρε, Π. Παπαδοπούλου και Ι. Σύρος

Γ. Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ’ Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, 2021, Αθήνα

Πανελλήνια Μελέτη για την Διερεύνηση των Επιπτώσεων της Πανδημίας COVID-19 στην Ψυχική Υγεία Παιδιών, Εφήβων και των Οικογενειών τους, Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ.

ΣΚΟΠΟΣ :  Αξιολόγηση της επιβάρυνσης της ψυχικής υγείας σε παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους κατά την πανδημία COVID-19 και διερεύνηση της ψυχικής ανθεκτικότητας εντός του οικογενειακού πλαισίου.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ : Δόθηκαν ερωτηματολόγια σε γονείς που έχουν τουλάχιστον ένα παιδί μεταξύ 8 και 17 ετών που ανήκαν στο γενικό πληθυσμό. Επίσης, συμπληρώθηκαν ερωτηματολόγια από γονείς που είχαν επισκεφθεί την Παιδοψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ όπου τα παιδιά τους ανήκαν στον κλινικό πληθυσμό.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ  : Συμπληρώθηκαν 900 ερωτηματολόγια από γονείς παιδιών του γενικού πληθυσμού και 300 από γονείς παιδιών του κλινικού πληθυσμού.

Σε συνεργασία με Γ. Κολαίτη, Γ. Γιαννακόπουλος, Φ. Ζαραβίνος.

A. 2017 – Παρόν, 2ετές Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Ιατρικής Σχολής, Τίτλος: Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, Αθήνα. 

B. 2021, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τμήματος των Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τίτλος: Ψυχική Υγεία, Εξαρτήσεις και Νέες Τεχνολογίες, Πάτρα.

Γ. 2015 – Παρόν, Μετεκπαιδευτικό Πρόγραμμα, Εταιρεία Μελέτης ΔΕΠΥ,  Τίτλος: Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση Νηπίων, Παιδιών και Εφήβων με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής, Αθήνα.

Δ. 2015 – 2020, Μετεκπαιδευτικό Πρόγραμμα, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Ιατρική Σχολή & Πανεπιστημιακή Παιδοψυχιατρική Κλινική, Τίτλος: Ψυχική υγεία παιδιών-εφήβων, ανάγκες της Οικογένειας. Προαγωγή της ψυχικής υγείας Οικογενειών με παιδιά-εφήβους, Αθήνα.

Ε. 2011 – 2018, Μετεκπαιδευτικό  Πρόγραμμα της Παιδιατρικής Νοσηλευτικής του Γ.Ν. Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ»

ΣΤ. 2002 – 2004, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, Τμήμα Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού, Επιστημονικός συνεργάτης ΑΣΠΑΙΤΕ, Αθήνα.

• 2020 – Παρόν Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας, Πανεπιστημίου Πατρών. Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Κοινωνική Εργασία σε Καταστάσεις Ψυχολογικής Κρίσης, Διεπιστημονική και Δι-υπηρεσιακή Συνεργασία, Συμβουλευτική Οικογένειας στο Πλαίσιο της Κοινωνικής εργασίας, Εποπτεία Εργαστηριακής Πρακτικής Άσκησης, Ενδοοικογενειακή Βία και Κακοποίηση, Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις στην Κοινωνική Εργασία: Οικογενειακή Θεραπεία, Κοινωνική Εργασία με Οικογένεια: Θεωρία – Εργαστήριο, Κοινωνικός Σχεδιασμός, Διαγνωστικές Μέθοδοι: Άτομα – Ομάδες.
• 2002 – 2004 Επιστημονικός Συνεργάτης ΑΣΠΑΙΤΕ (πρώην ΣΕΛΕΤΕ), Αθήνα. Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Συμβουλευτική και Προσανατολισμός: Θεωρία (Τμήμα ΣΥΠ), Εκπαιδευτική Συμβουλευτική: Θεωρία, Επαγγελματική Ψυχολογία: Θεωρία, Η Επικοινωνία και Διαπροσωπικές Σχέσεις στη Συμβουλευτική και Προσανατολισμό.
• 2002 – 2003 Εργαστηριακός Συνεργάτης ΤΕΙ Αθήνας, Tμήμα Κοινωνικής Εργασίας. Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων:  Κοινωνική Έρευνα ΙΙ, Εποπτεία, Κοινωνική Εργασία και Κοινωνικά Προβλήματα.
• 2001 – 2002 Επιστημονικός Συνεργάτης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Tμήμα Κοινωνικής Διοίκησης Κατεύθυνση Κοινωνικής Εργασίας.                                        Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Εποπτεία, Κοινωνική Εργασία με Ομάδες.
• 2001 – 2002 Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΙ Πάτρας Τμήμα Κοινωνικής Κοινωνικής Εργασίας.  Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Κοινωνική Έρευνα Ι, ΙΙ, Εποπτεία.
• 1999 – 2000,  Bοηθός Διδασκαλίας (Τutor) στην Κοινωνική Πολιτική ΙΙ Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας.    Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Κοινωνική Πολιτική ΙΙ
• 1998 – 1999 Bοηθός Διδασκαλίας (Τutor) στην Κοινωνική Πολιτική Ι  Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Tμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και Κοινωνικής Εργασίας.  Διδασκαλία των ακόλουθων μαθημάτων: Κοινωνική Πολιτική Ι

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΤΕΠΕΚΕ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. ESW_242 Συμβουλευτική Οικογένειας στο Πλαίσιο της Κοινωνικής εργασίας, Από το ακαδημαϊκό έτος 2020 – Παρόν, Εαρινό Δ‘ Εξάμηνο, Θεωρία, Υποχρεωτικό Μάθημα
2. ESW_346 Διεπιστημονική Συνεργασία, Από το ακαδημαϊκό έτος 2020/21 – Παρόν, Εαρινό ΣΤ‘ Εξάμηνο, Θεωρία, Κατ’ επιλογήν Μάθημα
3. ESW_340 Κοινωνική Εργασία σε Καταστάσεις Ψυχολογικής Κρίσης, Από το ακαδημαϊκό έτος 2022, Εαρινό ΣΤ‘ Εξάμηνο, Θεωρία, Υποχρεωτικό Μάθημα
4. ESW_344 Ενδοοικογενειακή Βία, Από το ακαδημαϊκό έτος 2021 – Παρόν, Χειμερινό Ε‘ Εξάμηνο, Θεωρία, Κατ’ επιλογήν Μάθημα
5. ESW_432 Πρακτική Εργαστηριακή Άσκηση-Εποπτεία Ι σε Κοινωνικές  Υπηρεσίες/Φορείς, Από το ακαδημαϊκό έτος 2022, Χειμερινό Η΄ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα
6. ESW_431 Κοινωνική Εργασία με Οικογένεια, Από το ακαδημαϊκό έτος 2022, Χειμερινό Ζ΄ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα
7. ESW_438 Διπλωματικές Εργασίες

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΡΩΗΝ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

1. Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις στην Κοινωνική Εργασία-Οικογενειακή Θεραπεία, Από το ακαδημαϊκό έτος 2020 – Παρόν, Χειμερινό Ζ’ Εξάμηνο, Θεωρία, Υποχρεωτικό Μάθημα
2. Εποπτεία Εργαστηριακής Πρακτικής Άσκησης, Από το ακαδημαϊκό έτος 2020 – Παρόν, Εργαστήριο, Χειμερινό Ε’ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα
3. Εποπτεία Εργαστηριακής Πρακτικής Άσκησης, Από το ακαδημαϊκό έτος 2020 – Παρόν, Εργαστήριο, Εαρινό  Ζ’ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα
4. Κοινωνική Εργασία με Οικογένεια, Ακαδημαϊκό έτος 2020 -2021, Θεωρία, Χειμερινό Ε΄ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα 
5. Κοινωνική Εργασία με Οικογένεια: Εργαστήριο, Ακαδημαϊκό έτος 2020 – 2021, Χειμερινό Ε‘ Εξάμηνο, Υποχρεωτικό Μάθημα
6. Κοινωνικός Σχεδιασμός, Το ακαδημαϊκό έτος 2020, Χειμερινό Στ’ Εξάμηνο, Θεωρία, Υποχρεωτικό Μάθημα
7. Πτυχιακές Εργασίες, Ανάληψη 25 Πτυχιακών